Πάνε 50 χρόνια από τότε που γυρίστηκε και κυκλοφόρησε (τον Δεκέμβρη του 1971) αυτή η κομβικής σημασίας ταινία του Κεν Λόουτς (διάρκειας 108 λεπτών), που εξακολουθεί πάντα να προσφέρει ένα πολύ πλούσιο υλικό για το άνοιγμα μιας συζήτησης πάνω στο για ποια ψυχική υγεία, για ποια ψυχιατρική, αλλά και για ποια κοινωνία μιλάμε. Για το πώς αυτό που αποκαλούμε «ψυχική διαταραχή», «τρέλα», συχνά δεν είναι παρά η μόνη λογική απάντηση σε ανυπόφορες κοινωνικές συνθήκες – συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών.
Μια νεαρή γυναίκα, η Τζάνις, ζει με τους εξαιρετικά συντηρητικούς και ελεγκτικούς γονείς της, που θεωρούν ότι η κόρη τους, που προσπαθεί να βρει το δρόμο της, ένα νόημα ζωής σ΄ έναν κόσμο που δεν υπόσχεται πολλά, δεν έχει την «πρέπουσα» συμπεριφορά Και επομένως, ό,τι της λένε και της κάνουν, οι όποιες κριτικές απαγορεύσεις κλπ, είναι πάντα «για το καλό της». Χωρίς η ταινία να τους παρουσιάζει απλώς σαν «τέρατα», καθώς δεν είναι, και οι ίδιοι, λιγότερο από την Τζάνις παγιδευμένοι από τις συμβάσεις και τις αξίες της κυρίαρχης κοινωνικής οργάνωσης.
Οταν η Τζάνις μένει έγκυος (από τον φίλο της, τον οποίο, φυσικά, οι γονείς απορρίπτουν), την αναγκάζουν να κάνει έκτρωση, με αποτέλεσμα η Τζάνις να οδηγηθεί σε μια καταθλιπτική αντίδραση, που αντιμετωπίζεται με ψυχιατρική νοσηλεία.
Ο πρώτος ψυχίατρος που την αναλαμβάνει, λειτουργεί στη λογική της ισότιμης σχέσης και επικοινωνίας. Προσπαθεί να αποκαλύψει και να κάνει αντιληπτό το είδος της ζωής που οδήγησε την Τζάνις σε αυτή την κατάσταση, επιχειρώντας μια διαμεσολάβηση μέσω συνομιλιών με όλα τα μέρη, την άμεσα ενδιαφερόμενη, την μητέρα, τον πατέρα. Χωρίς να επιβάλει καταναγκαστική λήψη φαρμάκων κλπ. Αλλά καθώς αυτή η πρακτική του δεν είναι, και δεν ήταν από μακρού, γενικά αρεστή στην κλινική και απομακρύνεται, με απόφαση της διοίκησης του νοσοκομείου, η Τζάνις αναλαμβάνεται από αυτούς τους ψυχιάτρους, τους πιο πολλούς, που θεωρούν αυτονόητο τον μονόδρομο του ψυχοφάρμακου, το ηλεκτροσόκ, την μετατροπή του προσώπου σε πράγμα, σε ένα παθητικό αντικείμενο προς παρουσίαση μέσα σε αμφιθέατρα.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ