Έχει περάσει πάνω από ένας μήνας από τότε που οι πλημμύρες της Θεσσαλίαςκαι ο απόηχος τους μάς άφησαν άναυδους/ες. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι -γιαακόμη μια φορά- το ζήτημα αυτό κινδυνεύει να «χαθεί» μέσα στην ασταμάτητηροή της πληροφορίας. Κινδυνεύει να θεωρηθεί ως μεμονωμένο περιστατικόπου οφείλεται στην «πρωτοφανή» ένταση και την τυχαιότητα των φυσικώνφαινομένων. Είναι όμως πράγματι έτσι; Στα υποβαθμισμένα δυτικά προάστιαπου μένουμε τα παραδείγματα καταστροφών και θανάτων από τις πλημμύρεςπου δημιουργούν μικρής ή μεγαλύτερης έντασης νεροποντές είναι τόσα, πουμόνο για μεμονωμένα περιστατικά δε γίνεται να μιλάμε. Κάθε φορά που βρέχειοι δρόμοι και τα πεζοδρόμια γίνονται απροσπέλαστα, τα υπόγεια -που μένουνως επί το πλείστον μετανάστριες και φτωχοί- πλημμυρίζουν, το 2014 πνίγηκανδύο άνθρωποι στο Μενίδι και στο Καματερό. Το ίδιο σκηνικό είδαμε πρινβδομάδες και στο κέντρο της Αθήνας (στο μετρό Ευαγγελισμός) σε ένα έργοπου φαίνεται να έχει πολλά ακόμα επεισόδια…
Μεμονωμένο περιστατικό δεν αποτελεί ούτε η διαχείριση των πλημμύρων στηΘεσσαλία από το κράτος και τα ΜΜΕ. Ό,τι έγινε, εύκολα και γρήγορααποδόθηκε στην κλιματική «κρίση» -όπως και πρότερα έγινε με τις φωτιές τουκαλοκαιριού. Ευθύς αμέσως τα μέσα μαζικής αποχαύνωσης, ανάμεσα στιςκραυγές «φιλάνθρωπης» ανησυχίας για νεκρές, πληγέντες, χαμένες περιουσίεςκαι κατεστραμμένες ζωές φρόντιζαν παράλληλα να καθιστούν σαφές πωςκράτος και τοπικοί παρατρεχάμενοι δεν είχαν καμία ευθύνη. Η ρητορεία πουχρησιμοποιήθηκε θυμίζει κάτι από το πρόσφατο παρελθόν- αυτό του covid- και είναι ταυτόχρονα δηλωτική για αυτό που θα επακολουθήσει. Όπως και με την απειλή του covid, έτσι και τώρα με τον καινούριο απρόβλεπτο εχθρό- το κλίμα- ενεργοποιήθηκε μια ακόμη κατάσταση έκτακτης συνθήκης, όπου ξεδιπλώθηκαν στρατηγικές φόβου και εκπειθάρχησης. Αρκεί να σκεφτούμε τα αμέτρητα πλέον δημοσιεύματα των ΜΜΕ, κάθε φορά που οι μετεωρολόγοι προβλέπουν μια κακοκαιρία με τις απαραίτητες βέβαια συστάσεις για αυτοπροστασία.
Η διαχείριση αυτή δεν είναι ελληνικής σύλληψης. Εδώ και χρόνια δουλεύεται το αφήγημα της «κλιματικής αλλαγής», που μετονομάστηκε σε «κλιματική κρίση»,για να έρθει πριν λίγες μέρες ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ να την αποκαλέσει«κλιματική κατάρρευση». Μία καθόλου τυχαία κλιμάκωση της ίδιας της ονομασίας που αποκαλύπτει την ιδεολογική αξία της «κλιματικής απειλής», ως μηχανισμό παραγωγής φόβου, ως κατασκευή ελέγχου και πειθάρχησης, ως συγκινησιακή φόρτιση απέναντι στον αφανισμό και εν τέλει συστράτευση απέναντι σε ακόμα έναν αόρατο εχθρό.
Τα καταιγιστικά σενάρια επικείμενης καταστροφής τροφοδοτούν μία αίσθηση«ανημπόριας» και τελικά μια εσωτερίκευση του φόβου, με τον καθένα ναπροσπαθεί μόνο να λύσει τα αδιέξοδά του σε μία καθημερινότητα έτσι κιαλλιώς δύσκολη και υποβαθμισμένη σε όλους τους τομείς, δίνοντας ολοένα καιπερισσότερο το χώρο στο κράτος να ρυθμίζει κάθε πτυχή της ζωή μας. Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα της συνεχούς διακινδύνευσης και της εξατομίκευσης οι κρατικοί μηχανισμοί αρκούνται στην αποστολή ενός μηνύματος από το 112 που ενημερώνει ότι έρχεται κακοκαιρία ή φωτιά για να περιορίσουμε τις κινήσεις μας (βέβαια, μπορεί να βρέχει καταρρακτωδώς, αλλά για δουλειά θα πάμε, μόνο η βόλτα απαγορεύεται!). Εκκενώνουν περιοχές, απομακρύνουν κόσμο από τον τόπο του, για να μην έχουν την ευθύνη ανθρώπινων απωλειών (χωρίς να μετρούν στις απώλειες τα χωριά, τα ζώα, την άγρια ζωή, τα δάση, τα φυτά). Μοιράζουν την πίτα σε ημετέρους εργολάβους, ενώ αυτό που επιφυλάσσουν στους/στις υπόλοιπες είναι αποζημιώσεις – ξεροκόμματα και περισσότερη καταστολή σε όσους καταδεικνύουν τον πραγματικό υπεύθυνο. Υπέροχες αντιστροφές, υπέροχες ευκαιρίες αποδέσμευσης κεφαλαίων.
Η πλημμύρα στο θεσσαλικό κάμπο έδωσε επιπλέον την ευκαιρία για επικοινωνιακά και ψηφοθηρικά παιχνίδια εξουσίας. Από τη μία, ο σιχαμένοςδήμαρχος Βόλου, Μπέος, που θέλει να εκμεταλλευτεί το νερό των βουνών τηςπεριοχής, βγήκε να κάνει το σόου του με εμφιαλωμένα νερά, εκμεταλλευόμενοςακαριαία την ευκαιρία ψηφοθηρικής περιοδείας στην εκλογική του περιφέρεια.Από την άλλη, κυβερνητικά στόματα εξήγγειλαν δίχως περιστροφές ότι ταφαινόμενα αυτά θα επαναλαμβάνονται, ότι δεν θα κάνουν τίποτα, μόνο θααποζημιώνουν… θα εφαρμόσουν δηλαδή την καλά εμπεδωμένη από την εποχήcovid θανατοπολιτική των φιλανθρωπικών pass πετώντας όχι μόνο τοξεροκόμματο, αλλά και την ευθύνη στους από τα κάτω ατομικά, υποτιμώντας κι άλλο τις ζωές μας. Κάπως έτσι, η κρατική και νεοφιλελεύθερη διαχείριση «νίπτει τας χείρας της» στα καθαρά νερά των ιδεολογημάτων της και συ «σκάσε και κολύμπα» κυριολεκτικά στα σκατόνερα.
Και κάπως έτσι, οι ευθύνες απέναντι στις όποιες καταστροφές και τουςθανάτους βαραίνουν τη «φύση» και όχι εκείνους που χρόνια τώραοργανώνουν την υποτίμηση των ζωών μας.
Δεν δεχόμαστε «επίθεση» από «φυσικούς εχθρούς», ούτε το «καλό κράτος» κάνει ό,τι μπορεί για να μας σώσει. Αυτές είναι ιστορίες των μμε και των κυβερνητικών στελεχών. Μιλάμε για μία κατάσταση που είναι χρόνια διαμορφωμένη, με τις όποιες καιρικές συνθήκες να παίζουν το ρόλο τουκαταλύτη: είναι το τσιμέντο που έχει μπαζώσει κάθε ρέμα που υπάρχει, ουπερπληθυσμός σε μέρη που δεν μας χωράνε, η αστικοποίηση της επαρχίας, τααντιπλημμυρικά έργα βιτρίνα, η αδιάκοπη λεηλασία της γης, του νερού και τουαέρα. Και φυσικά οι συνέπειες δεν είναι ίδιες για όλες, όλους και όλα… οιφτωχοί, οι από τα κάτω, είναι αυτές που σε κάθε τέτοια «έκτακτη συνθήκη»χάνουν ζωές, σπίτια, δουλειές, υγεία… Όπως πάντα, εκείνοι που βρίσκονται στον κοινωνικό πάτο-οι μετανάστριες/ες -δεν αναφέρονται καν στις απώλειες- όπως και τα ζώα, για τα οποία ο μόνος λόγος που έγιναν άξια αναφοράς είναι σαν ιδιοκτησία των κτηνοτρόφων, σαν χασούρα δηλαδή στις τοπικές επιχειρήσεις και όχι ως ανεξάρτητα έμβια όντα.
Δεν εμπιστευόμαστε κανένα κράτος είτε «φιλελεύθερο», είτε «κοινωνικό» ή«όπως-θες-ονειρέψου-το» ότι θα μας σώσει. Μακριά από λογικές εθελοντισμούκαι εύκολου ανθρωπισμού, που συγκαλύπτουν τους καιροσκόπους διαχειριστέςτου κράτους, στεκόμαστε αλληλέγγυα δίπλα στους ανθρώπους και τα μηανθρώπινα ζώα που πλήττονται. Την ίδια στιγμή ας αντισταθούμε στη λήθη των γεγονότων και στην επανάληψη των «έκτακτων συνθηκών». Μόνη απάντηση σε ό,τι μας βρήκε και σε ό,τι έρχεται η αντίσταση στα σχέδια τους για «πράσινη ανάπτυξη» και εκμετάλλευση της γης, του νερού και του αέρα. Μόνος συλλογικός φραγμός στην επέλαση του υπάρχοντος: η διαχείριση των τόπων μας από εμάς τα ίδια στη βάση της αυτοοργάνωσης και της αντι-ιεραρχίας μακριά από λογικές ανάθεσης και προεκλογικών υποσχέσεων. Οι συλλογικές μας απαντήσεις: η αμφισβήτηση των «απειλών» που μας παρουσιάζουν, η δημιουργία δομών αλληλοβοήθειας, ο αγώνας ενάντια στην υποτίμηση των ζωών μας.
Ενάντια στην υποτίμηση και τη βία που δεχόμαστε
Πάντα απροσάρμοστες, πάντα χειμαρρώδεις
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ – ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑ
Ατοπία